قیمت خودرو در سالی که گذشت

در شروع سال 99 همراه با شیوع ویروس منحوس کرونا و کشته شدن تعداد زیادی از هموطنانمون، شرایط اقتصادی ویژه ای را نیز تجربه کردیم، در این مقاله به بررسی تغییرات قیمت در سال 1399 خورشیدی پرداخته ایم، با ما همراه باشید با مقاله «قیمت خودرو در سالی که گذشت».  در عین حال سه ماشین شاخص و پرمشتری بازار خودروی آن زمان، پراید ۱۳۱ سفید با قیمت حدودی۵۹ میلیون تومان، پژو ۴۰۵ جی ال ایکس که ۹۵ میلیون تومان بود و پژو ۲۰۶ تیپ ۲ ساده که ۹۹ میلیون تومان قیمت داشت بودند. در اولین ماه سال ۹۹، بر طبق مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا، بازار اتوموبیل و نمایشگاه‌ها در کلان شهر تهران به کلی تعطیل بودند، و پیرو آن مرکز های شماره گذاری اتوموبیل هم تعطیل شدند و تعویض  نمودن پلاک برای خریداران خودرو امکان پذیر نبود. با این وجود، در سایت‌های خودرو و فضای مجازی بعضی افراد با توجه به این که قیمت ارز سیر صعودی را طی کرده بود، قیمت‌ خودرو ها را بالا بردند. این روند تا حدی ادامه پیدا کرد که بررسی وضعیت قیمت‌ خودروهای پر تولید و پر فروش ایرانی در ابتدای اردیبهشت‌ماه اختلاف قیمتی معادل ۳۰ تا حتی ۸۰ میلیون تومانی کارخانه‌ای و بازار را در بسیاری از موارد نشان داد. کارشناسان قیمت خودرو در آن بازه زمانی یکی از علل اصلی افزایش قیمت خودرو را، تولید و عرضه کم اتوموبیل از طرف سازندگان خودرو می دانستند. بر طبق اظهارات آن ها، در زمانی که شرکت‌ها قادر نباشند نیاز بازار خودرو را تامین بنمایند، افراد سودجو برای خریدن ماشین صف می کشند. این روند افزایشی قیمت خودرو ادامه یافت و در دومین ماه از آخرین سال دهه ۹۰، قیمت پراید برای اولین بار به کانال ۷۳ میلیون تومانی ورود کرد. در اواسط ماه اردیبهشت‌، بازار اتوموبیل به حالت «رکود تورمی» وارد شد. در وضعیتی که امیدوار بودیم شیوع بیماری کرونا مثل کشور های دیگر جهان موجب نزول قیمت‌ها در این بازار بشود،  قیمت‌ها روند افزایشی پیدا کرده و در عین حال، خریداری هم وجود نداشت. کارشناسان خودرو یک علت اصلی این وضعیت را عرضه کم خودرو در بازار می دانستند. افزایش بازرسی ها از انبار ها و پارکینگ ها  برای رویارویی با روند صعود قیمت ها در بازار خودرو، ۲۹ اردیبهشت‌، وزارت صنعت دپو و نگهداری خودروی بدون پلاک را در پارکینگ‌ها، احتکار اعلام کرد و گفته شد با محتکران به صورت جدی برخورد می شود. اوایل خرداد، بر اساس فرمول قیمت‌گذاری جدید،ماشین های گروه صنعتی ایران‌خودرو به‌طور متوسط ۱۰ درصد و گروه صنعتی سایپا ۲۳ درصد افزایش قیمت پیدا کردند. این در زمانی بود که خریداران و فروشندگان بلا تکلیف بودند و بازار برای تعیین تکلیف ۱۰ درصد صعود قیمت مقرر شده بر قیمت کارخانه‌ای خودروها در معاملات انتظار می کشید. بیشتر کارشناسان با سقف قانونی مقرر شده به مقدار ۱۰ درصد، برای معامله خودروها در بازار و نمایشگاه های اتوموبیل موافق بودند و عقیده داشتند فقط در این صورت می شود بازار را کنترل نمود. پس از آن،افزایش بازرسی‌ها از انبارها و پارکینگ‌ها باعث شد تا مردمی که خودرو را برای سرمایه‌گذاری در ماه‌های گذشته خریده و احتکار کرده بودند آن ها را بفروشند. در نهایت، سیر نزولی نرخ ها و حداقل بودن خرید و فروش‌ها تداوم یافته و نزول ۲۰ تا ۳۵ درصدی قیمت خودروهای ایرانی از هنگام اعلام قیمت‌های جدید خودروها در بازار دیده شد. در هفتم ماه خرداد، پیش‌فروش ایران‌خودرو با توجه به ضوابط جدید فروش اتوموبیل و فرآیند قرعه‌کشی شروع شد‌.اما بررسی قیمت‌ اتوموبیل در آخر ماه،رشد پنج تا ۱۵ میلیونی قیمت خودروهای ایرانی نسبت به قبل از زمان فروش فوق‌العاده و پیش‌فروش دو خودروساز بزرگ کشور را نشان داد. در این روز هر دستگاه پژو ۴۰۵ به حدود ۱۲۶ میلیون تومان، هر دستگاه پژو ۲۰۶ تیپ ۲ نزدیک به ۱۳۷ میلیون تومان و هر دستگاه پراید ۱۳۱ حدود ۷۳ میلیون تومان فروخته می شدند. در اواخر تیرماه کارشناسان، نوسانات ارزی را اصلی ترین دلیل تاثیر گذار بر قیمت‌های خودرو در بازار دانستند که در کنارعامل کمبود عرضه باعث شده بود تا افرادی که خودرو دارند، قیمت‌های بالایی را از خریداران مطالبه کنند. در این هنگام، پراید ۱۳۱ حدود ۷۸ میلیون تومان، پژو ۴۰۵ جی. ال. ایکس ۱۲۷ میلیون تومان و پژو ۲۰۶ تیپ ۲ حدود  ۱۴۸ میلیون تومان قیمت داشتند. اوایل ماه مرداد،نوسانات نرخ ارز به نوسانات در بازار خودرو می افزود، اما مثل هفته‌های قبل، رکود زیاد بود و خرید و فروش‌ها خیلی کم بودند. در اواخر این ماه پژو ۲۰۶ تیپ ۲ حدود ۱۶۵ میلیون تومان، پژو ۴۰۵ جی.ال.ایکس نزدیک به ۱۴۵ میلیون تومان و پراید ۱۳۱ حدود ۸۲ میلیون تومان قیمت گرفت. در اواسط شهریورماه افزایش دوباره قیمت‌ها در بیشتر خودروهای داخلی و نیز خودروهای مونتاژی اتفاق افتاد.و کارشناسان، قیمت‌سازی‌های غیرواقعی در فضای مجازی را یکی از علل آن عنوان می کردند.

پراید بالای صد میلیونی 

در شهریورماه سال ۹۹ قیمت پراید از مرز ۱۰۰ میلیون تومان گذشت. بعضی کارشناسان معتقد بودند: در ماه های گذشته بازار بورس شدیدا صعودی و پول های سرگردان بسیاری را وارد خود نموده است، پس قابل پیش بینی بود که در صورت ریزش بورس، قیمت سایر اجناس و همچنین خودرو افزایش یابد. این قیمت‌ها اغلب بیش از قدرت خرید مردم عادی بوده و هست و باعث شد که بخش بزرگی از مردم روی رویای خرید ماشین خط بکشند، اگر قیمت روز خودروها را هم ببینید، وضعیت همچنان پیچیده هست. برای دریافت قیمت روز خودرو منابع مختلفی هست، ولی سایت دیوار از معتبرهاست که معمولاً از طریق این سایت قیمت ها را رصد می کنیم.  در سیزدهم مهرماه،پس از اطمینان دادن رییس‌کل بانک مرکزی به منظور تامین نمودن ارز مورد نیاز بازار،سریعا روند کاهش قیمت‌های خودرو را شاهد بودیم. اما اواخر مهر،قیمت‌ها  افزایشی شدند. هرچند به عقیده کارشناسان قیمت خودروهای ایرانی فقط در فضای مجازی داغ بود و قیمت خودرو های خارجی نیز فقط روی کاغذ و بسیار بالا از سوی فروشندگان عنوان می شد؛ به‌طوری که پراید ۱۳۱ بین ۱۲۲ تا ۱۲۵ میلیون تومان و هر دستگاه پژو۲۰۶ تیپ۲ به حدود ۲۳۸ میلیون تومان رسید. تا اواخر مهر،  قیمت‌ها صعود ساعتی داشتند، خرید و فروش خیلی کم شده بود و همه مردم منتظر نتیجه این افت و خیز سریع قیمت بودند. اواخر ماه مهر،بازار خودرو همزمان با کاهش نرخ ارز، نزولی شد. به‌طوری که افت ۳۰ میلیون تومانی پراید ۱۳۱، بیش از ۳۰ میلیون تومانی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و ۴۰ میلیون تومانی دنا در طول دو تا سه هفته اتفاق افتاد.

شورای رقابت اجازه ی افزایش قیمت خودرو را داد

دوشنبه پنجم آبان‌ماه، رییس شورای رقابت اجاره داد که خودروسازان قادرند حداکثر تا سقف اعلامی نرخ تورمِ بخشی بانک مرکزی در سه ماهه سوم امسال،قیمت ها را بالا ببرند. با این وجود این خبر تاثیری بر بازار خودرو نداشت و روند کاهشی قیمت خودروها تداوم یافت. قیمت خودروهای ایرانی و مونتاژی در روز یکشنبه (۱۸ آبان‌ماه) کاهش ۲۰ تا ۲۵ درصدی را نسبت به پنج شنبه ی هفته قبل از آن به خود دید. طبق پیش بینی کارشناسان، قیمت خودروها که در ماه‌های گذشته بی نظم و حبابی افزایش داشت، با کاهش نرخ ارز، به سرعت نزولی شد. به طوری که هر دستگاه پژو ۲۰۶ با کاهش حدود ۵۰ میلیون تومانی به ۲۱۰ میلیون تومان و پراید ۱۳۱ به ۱۰۲ میلیون تومان رسید. این ریزش با دو هفته تعطیلات کرونایی در آذرماه شدت یافت، به صورتی که که در اواسط این ماه ایران خودرو و سایپا برای عرضه حدود ۴۰ هزار دستگاه خودرو به بازار تا پایان آذرماه اعلام آمادگی کرد، که این می توانست کاهشی شدن بیش از قبل قیمت‌ها را باعث شود.

در بهمن و اسفند بازار به ثبات می رسد

 در بهمن و اسفند، آرامش و ثبات بیشتری نسبت به ماه‌های گذشته در بازار خودرو به وجود آمد.گاهی بعضی اخبار مثبت یا منفی، از سیاست خارجی گرفته تا بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان و قیمت‌گذاری‌های شورای رقابت و غیره، این بازار را به آشفتگی آنی دچار می‌کرد و باعث افزایش یا کاهش چند میلیون تومانی قیمت‌ها می شد. عرضه بیشتر خودرو به همراه ثبات نسبی دلار ۲۴ هزار تومان باعث شد تا مشتری ها به امید کاهش بیشتر قیمت عجله ای برای خرید نداشته باشند. کسی مثل قبل به دنبال قیمت‌سازی بالا نبود ومشتریان واقعی برای خرید می آمدند. ادامه کرونا همه چیز را در بازار خودرو وابسته به نرخ ارز کرد.در اسفندماه نیز نزدیک شدن به عید، عرضه خودرو را از سوی دلالان و واسطه‌ها را بیشتر کرد.  زیرا با ورود به سال جدید مجبور می شدند خودروهایشان را به عنوان یک مدل پایین‌تر ارزان تر بفروشند. همین عامل باعث شد در دو هفته پایانی سال، بازار آرام باشد. در روزهای پایان سال پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و پراید ۱۳۱ به ترتیب حدود ۱۸۷ میلیون تومان و ۱۰۵ میلیون تومان در بازار قیمت داشتند.

رکود بازار خودروهای خارجی

در دو ماه آخر سال رکود و ثبات قیمت خودروهای خارجی بیشتر از خودروهای ایرانی بود. با توجه به نظر کارشناسان اگر تحریم‌ها لغو شود، با کاهش نرخ ارز کاهش قیمت خودرو را شاهد خواهیم بود، اما در شرایط فعلی باتوجه به عدم عرضه خودروی خارجی و نبود زیرساخت‌های واردات افزایش قیمت‌ خودرو های خارجی در آینده محتمل تر است.

https://canvas.ucsc.edu/eportfolios/817/Car_prices_in_the_past_year